Opakowania to nieodłączny element branży spożywczej. Umożliwiają porcjowanie żywności, ułatwiają jej transport, chronią przed zanieczyszczeniami i uszkodzeniami, a w zależności od swojego rodzaju mogą nawet przedłużać jej świeżość czy walory smakowe. Do produkcji opakowań wykorzystane mogą zostać różne materiały, jednak mimo rosnącego zainteresowania tymi ekologicznymi i biodegradowalnymi, na sklepowych półkach wciąż króluje plastik. Jest to po prostu obecnie najłatwiejsza w użyciu i najbardziej opłacalna pod względem finansowym opcja, co doskonale widać w miejscach takich jak np. hurtownia wody i napojów — butelki plastikowe są tu głównym rodzajem opakowań. Właśnie z tego powodu kluczowa staje się kwestia recyklingu, który pozwala na przetworzenie i ponowne wykorzystanie tworzyw sztucznych.

W tym artykule przyjrzymy się bliżej temu, jak recykling wygląda w kontekście opakowań spożywczych, w szczególności: jak wygląda proces produkcji opakowań z recyklingu oraz korzyści z wprowadzania na rynek opakowań, które nadają się do ponownego przetworzenia.

Opakowanie do recyklingu, czyli jakie?

Większość jedzenia, jakie kupujemy na co dzień, znajduje się w opakowaniach. Warto więc wiedzieć, z jakich materiałów są one produkowane, czy nadają się do recyklingu oraz do jakiego kosza powinny trafić — wbrew pozorom, nie zawsze jest to oczywiste, szczególnie jeżeli weźmiemy pod uwagę fakt, że na niektóre opakowania składają się warstwy różnych materiałów.

Opakowania papierowe i kartonowe

Papier to popularny i stosunkowo tani surowiec, który można wykorzystać np. do produkcji opakowań dla suchych artykułów żywnościowych, jak cukier czy mąka. Papierowe torby są też coraz częściej wybierane jako zamiennik dla reklamówek foliowych. Do worka na papier i kartony możemy wrzucić również kartony po pizzy czy innych produktach, pod warunkiem że nie są zanieczyszczone jedzeniem lub tłuszczem. W przypadku opakowań warstwowych konieczne będzie już jednak usunięcie elementów np. foliowych, w ramach segregacji. 

  • Co ważne, kartony po mleku czy napojach nie podlegają recyklingowi razem z papierem i kartonami — powinny trafić do pojemnika na tworzywa sztuczne!

Opakowania plastikowe

Recykling niektórych rodzajów plastiku, np. PET czy HDPE, jest łatwiejszy i bardziej opłacalny niż innych. Sięgając po żywność w plastikowych opakowaniach, warto więc zwrócić uwagę na oznaczenia na opakowaniu i uwzględnić te informacje w czasie robienia zakupów. Wszystkie plastiki wrzucamy do żółtego pojemnika na metale i tworzywa sztuczne — przed wyrzuceniem należy pozbyć się resztek pożywienia i usunąć np. papierowe etykiety, które powinny trafić do worka niebieskiego.

Opakowania szklane

W szklanych butelkach i słoikach często sprzedawane są dania gotowe, ale też soki czy sosy. Opakowania spożywcze ze szkła świetnie nadają się do recyklingu i powinny trafić do zielonego kosza na szkło — jednak bez nakrętki, która najczęściej jest metalowa. Wiele osób decyduje się też na powtórne wykorzystanie takich opakowań np. do przechowywania domowych przetworów, co daje im drugie życie nawet bez udziału recyklingu.

Opakowania do recyklingu to sposób na mniejszą ilość śmieci

Wzrost świadomości ekologicznej społeczeństwa sprawia, że recykling nabiera coraz większego znaczenia. Często postrzegany jest jako rozwiązanie problemu ogromnej ilości odpadów, jakie produkowane są każdego dnia na całym świecie. Jednym z kroków mających na celu usprawnienie tego procesu i zwiększenie procentowego udziału materiałów z recyklingu w ogólnej produkcji jest wprowadzenie obowiązku segregacji śmieci — jest to jednak tylko jedna strona problemu. Drugą jest faktyczne wykorzystanie surowców uzyskanych w ramach recyklingu w produkcji. Tutaj dużo zmienić mogą nowe regulacje w ramach UE, które wprowadzają nowe wymagania dla opakowań i udziału tworzyw sztucznych z recyklingu w ich produkcji.

Opakowanie z recyklingu: Czy każdy plastik z recyklingu nadaje się do produkcji opakowań spożywczych?

Wiele osób nie zdaje sobie sprawy, że nie każdy plastik wrzucony do kosza na tworzywa sztuczne nadaje się do recyklingu. Przyczynia się do tego kilka czynników, m.in.:

  1. Opakowania plastikowe mogą być w rzeczywistości wykonane z różnych tworzyw sztucznych, (w powszechnej świadomości występujących właśnie pod zbiorczą nazwą „plastik” – to np. PET, HDPE, LDPE, PP, czy PS), które mogą wymagać różnych procesów w ramach recyklingu.
  2. Przeszkodą może być też niska jakość tworzywa, które po przetworzeniu może obniżyć jakość recyklatu uzyskanego w wyniku procesu recyklingu.

Bezpieczeństwo żywności

Jednak nawet jeśli sam materiał spełnia wymogi i może zostać poddany recyklingowi, w kontekście wykorzystania uzyskanego recyklatu do produkcji opakowań spożywczych istotne jest też jego wcześniejsze zastosowanie. Ważną kwestią jest tu spełnienie wymogów związanych z zapewnieniem bezpieczeństwa żywności — opakowania spożywcze mogą być wykonane tylko i wyłącznie z materiałów, które nie są w żaden sposób zanieczyszczone, np. substancjami chemicznymi, które mogłyby dostać się do jedzenia. Z tego powodu do pakowania żywności mogą służyć jedynie opakowania z recyklingu wyprodukowane z granulatu uzyskanego z przetworzenia innych opakowań spożywczych.

Sortowanie plastiku do recyklingu

W ramach segregacji odpadów w gospodarstwach domowych wszystkie tworzywa sztuczne trafiają do jednego worka, jednak z powyższego punktu widać, że w celu ich przetworzenia konieczna jest ich dalsza, bardziej precyzyjna segregacja. Jak wygląda więc droga np. plastikowej butelki od momentu wyrzucenia jej do odpowiedniego kosza? Najpierw trafia do sortowni, gdzie wraz z innymi opakowaniami spożywczymi zostaje oddzielona od innych plastików, np. butelek po środkach czystości. Następnie musi zostać oczyszczona z wszelkich zabrudzeń, pozostałości, etykiet etc. i dopiero wtedy może zostać poddana recyklingowi.

Koszt produkcji opakowań z recyklingu

Cały opisany wyżej proces sprawia, że wykorzystanie recyklatu w opakowaniach spożywczych podnosi koszt ich produkcji, co wiąże się z ich mniejszą konkurencyjnością na rynku. Wydaje się, że kwestia opakowania z recyklingu nie ma obecnie na tyle dużego wpływu na decyzje konsumentów, by równoważyć problem wyższej ceny. Sytuacja może ulec jednak zmianie wraz z wejściem w życie nowych przepisów dotyczących stosowania materiałów z recyklingu w opakowaniach.

Podsumowanie

Opakowania spożywcze do recyklingu są świetnym sposobem na ograniczenie problemu nadmiernej produkcji odpadów, a ich jasne oznakowanie ułatwia konsumentom podejmowanie świadomych decyzji zakupowych i właściwe sortowanie śmieci. Zwiększająca się wiedza na temat problemu oraz zmieniająca się sytuacja na rynku opakowań pozwala zakładać też, że w kolejnych latach coraz częściej będziemy w naszych koszykach zakupowych trafiać na żywność w opakowaniach z recyklingu.